TOPRAK KAVRULMUŞTU

Tan ağarırken sabahın serinliğinde, ışığa sevdalı çiçekler arasında bahçeye çıktım. Ağaç dallarında günü karşılayan kuşlar, olağanüstü sevda devrimleri sevinciyle kanat çırpıyorlardı. Çarşaf gibi gökyüzünün altında kıpırdamadan duran üzüm bağları, yeşil yapraklarıyla bozkırın ortasında kocaman kayalıkları andırıyordu. Hava rüzgârsız, gökyüzü masmavi, sokak aralarında çocuk sesleri, telaşla koşuşturan, havanın etkisiyle olacak ıslık çalarak işine giden insanlar. Birbirine yaslanmış boz renkli kerpiç evler, aralarında kırmızı kiremitli taş evlerle yarenlik ediyordu.

Bahçenin uzak köşesinde kendi elimle diktiğim çam fidanları güneşle birlikte yeşilliğini sergiliyordu. Sabahın serinliğinde suya hasrettiler. Rüzgâr dallar arasında ince toz tabakasını sıyırsa bile İğneyapraklı çam fidanları bir gelin gibi tozla süslenmişlerdi. Bir kova dolusu suyla bahçenin dört bir yanında açmış çiçekleri göz ucuyla severek yanlarına gittim. İnce yeşil iğne yapraklarını okşadım. Elimle diblerindeki toprağı hafif genişlettim. Suyu fidanların dibine döktüm. Toprak kavrulmuştu. Bir kova su daha döktüm. Ağaçlarında sevgiye ve bakıma muhtaç olduklarını düşündüm.

Yaşamını yitirmesi sonrasında ananın sıklıkla oğlunun mezarına elleriyle diktiği çiçekleri suladığını biliyordum. Bir seferinde sokakta karşılaştığım da ana:

- Oğul oğul, demişti bana, insanı insan yapan özellikler, hasletler vardır. İnsan kendini ve davranışlarını sorgulamalıdır. Bilmediği şeyleri sorup öğrenmelidir. Toplumsal algının kabul ettiği davranışları benimsemelidir. Önemli olan olmaması gerekenlerdir. Toplumu inciten, küstüren, araya nifak tohumları sokan davranışların yapılmamasıdır. Benim ciğerim yandı bir kendini bilmezin anlık davranışı yüzünden. Bu tür yalınkat düşünen insanlarda arkadaşlık, komşuluk ilişkisi dardır. Kendi çıkarı önceliğidir. Başkasını düşünmez, düşünemez. Çünkü düşünecek yetiyi kazanamamıştır. Neyi ne için yaptığının bilincinde değildir. Arkadaşlık duygusunu tatmamış,  içi rahat olanlara ne denir ki?

Ana haklıydı. Her nerede yaşanırsa yaşansın. İster bir köyde, ister bir kasabada, isterse bir kentte. İnsan yaşadığı ortamı huzursuz etmemelidir. Başkalarının varlığına tahammül göstermemek, insani birtakım duyguları görmezden gelip kendi çıkarına, rant anlayışına öncelik tanımak doğru değildir. Bu tür davranışlar toplumda ayrışmayı, çekememezliği, düşmanca tavırları körükler.

Diğer yandan kasabada yaşayanların, kırsalın zorlu doğa koşullarında var olma savaşı verenlerin övgü ve eleştirilere yeterince önem vermediklerini; sıklıkla kendilerini öne çıkarmanın gayretinde olduklarını, başkalarının peşinden sürüklendiklerini, cehalete yenik düştüklerini görmek şaşırtıcı değildi. Ananın sözleri de bunu doğruluyordu. İnsanın özünde bencillik kavramı vardır. Bencilliği aşamamış olanların sığ ve yetersiz düşünmeleri, kendilerini çıkar ilişkileri sarmalında bulmaları kaçınılmazdır.

Uygarlığın gelişme dediği şey, çağa uygun düşünme dediği şey, hoşgörü ve saygı dediği şey ne yazık ki bazılarının yanında teğet geçmektedir. Kısır çekişme döngüsü kasabalının her birinin ayrı bir yolu, ayrı bir patikası, ayrı bir ayak izi olduğunu düşündürüyordu. Eğri büğrü, dolambaçlı çıkar ilişkileri uygarlığın düz yollarına uğramıyordu.