Birinci Dünya Savaşı öncesi, sanayisini
geliştirmiş ülkeler, az gelişmiş ve sömürge ülkelerde ekonomik ve siyasi
üstünlüğü ele geçirmek için kendi aralarında kıyasiye bir mücadeleye
başlamıştı.
Bu bağlamda, Almanya ile Avusturya-Macaristan
arasında "ikili ittifak" antlaşması imzalanmış, 1882'de İtalya'nın
katılması ile "üçlü ittifak" halini almıştı.
Üçlü ittifak'ın sömürge elde etme, nüfuz bölgeleri
oluşturma çabası karşısında, 1893'te Fransa ile Rusya, 1904'te Fransa ile
İngiltere, 1907'de İngiltere ve Rusya kendi aralarında anlaşmışlar, böylece
İngiltere, Fransa ve Rusya arasında "üçlü itilaf" meydana
gelmişti.
Güç odaklarının karşılıklı silahlanması devam
ederken bir yandan da siyasi anlaşmazlıklar devam ediyordu.
Geniş çaplı bir savaşın taşları döşenmeye
başlamıştı.
Nitekim, savaşın kıvılcımını ateşleyen olay, 28
Haziran 1914'de Avusturya- Macaristan veliahdı ile eşinin Saraybosna'da bir
Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi oldu.
Taraflar birbirlerine peş peşe savaş ilan ettiler.
...
Osmanlı Devleti, savaş başladığında elinde tuttuğu
bölgelerde çıkan sorunlarla uğraşıyordu.
Osmanlılar Balkan felaketinin yıkıntılarını
onarmaya çalışırken, Ağustos 1914'de Berlin, Paris ve Londra'da milyonlarca
insan savaşı kazanacaklarından emin cepheye koşuyordu.
Lakin, cepheye koşan milyonların umudu, İsviçre
sınırından Manş Denizi'ne kadar uzanan siperlere çakılıp kaldı.
....
Almanya'nın Rusya'ya savaş açmasının ertesi günü,
2 Ağustos 1914'te, İstanbul'da Osmanlı Devleti ile Almanya arasında gizli bir
ittifak antlaşması imzalanmıştı. Aynı gün Osmanlılar umumi bir seferberlik ilan
ettiler.
Osmanlı Devleti'nin tarafsız kalma düşüncesi, 10
Ağustos 1914'te Akdeniz'de İngiliz donanmasından kaçan Goeben ve Breslau adlı
iki Alman kruvazörü Çanakkale Boğazı'na girerek Osmanlı Devleti'ne sığındılar.Devletin tarafsızlığı Alman gemilerinin Türk
karasularını terk etmelerini gerektiriyordu. Lakin, iki gemide Osmanlı
Devleti'nce satın alınarak meseleye çözüm getirildi.
Ancak, Yavuz ve Midilli adı verilen kruvazörlerin
Rusya'nın Sivastopol ve Novorosisk limanlarını topa tutması, Rusya'nın Osmanlı
Devleti'ne savaş ilan etmesine neden oldu.
...
Birinci Dünya Savaşı tüm hızıyla devam ederken,
İtilaf devletleri, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarını geçersek, Osmanlılar
savaştan çekilir, Rusya'ya destek götürülebilir ve bu sayede Almanya cephelerde
sıkıştırılabilir düşüncesindeydi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder